Dövize yatırım yapan tasarruf sahiplerinin en çok merak ettiği soru seçim sonrası doların ne kadar artacağı. Ekonomi uzmanı Alaattin Aktaş, 2023 seçimlerinden sonra dövizde görülen hızlı yükselişin bu kez yaşanmayacağı görüşünde. 2023 seçimleri öncesinde döviz kurunun neredeyse yatay olduğunu belirten Aktaş, bu kez koşulların farklı olduğuna dikkat çekerek, Türkiye’de döviz talebinde bulunmanın özellikle enflasyon koşullarında sorun olduğunu belirtti.
Alaattin Aktaş’ın sorusu: “Seçim sonrasında dolar geçen yıl olduğu gibi yükselecek mi?” Yazısının bir kısmı şöyle:
“Mayıs 2023 seçimlerinden önce döviz kuru neredeyse sabitti, doğru. Türk parası artık değer kaybetmiyordu, dolar aylarca neredeyse sabit kaldı. Mayıs seçimleri bitti, doları tutma zorunluluğu ortadan kalktı ve Haziran-Temmuz ayları arasında toplamda yüzde 34 oranında artış yaşandı.
Şimdi aynı sorun yaşanıyor…
Mart seçimleri bittikten sonra dolarda geçen yıla benzer bir yükseliş yaşanıp yaşanmayacağı tartışılıyor. Belki de gerçek şu ki, tartışma bu tırmanışın gerçekleşip gerçekleşmeyeceği değil, ne kadar gerçekleşeceğidir.
Bahisler açıkmış gibi! Zaten en yüksek iddianın en gerçekçi iddia olduğu algısı var, dolayısıyla rakamlar uçup gidiyor.
O halde doların geçen yılki gibi yükselme ihtimalinin neden çok az olduğunu, hatta hiç olmadığını incelemeye çalışalım…
Geçen yılkiyle aynı boyutta olmayacak çünkü…
Bu köşeyi takip edenler biliyor ki, belli varsayımlara dayalı iddiaları sayısal olarak ifade etmenin ötesinde hiçbir zaman dolar varsayımında bulunmuyorum. Aslında Türkiye’de döviz kurunu tahmin etmek zaten mümkün değil. Ancak bunu yapanlar yapıyor ve tabii ki bunda bizim sözümüz yok.
Bu yılki seçimlerden sonra neden geçen yılki büyüklükte bir hareketlenme olmayacağını konuşalım…
Geçen seneki gibi bir hareket olmayacak derken döviz kuru iddiasında bulunmuyorum ama trende dair elbette söyleyeceklerim var.
Bu yıl ve geçen yıl benzer gibi görünse de aslında oldukça farklılar.
Önce geçen yılın verilerine bakalım…
Eylül 2022’yi 100 alarak dolar endeksi oluşturduk. Buna göre Eylül 2022’de 100 olan dolar, Mayıs 2023’te 107,68’e yükseldi. Sekiz aylık artış ise sadece yüzde 7,68. Önümüzdeki iki ay, girişte de belirttiğim gibi, o sekiz aydaki düşük artışın acısının ortaya çıktığı felaket aylarıydı.
Gelelim bu seneye…
Bu sefer seçimden önceki sekiz ayı baz almak için Temmuz 2023’teki dolar kurunu 100 olarak kabul ediyoruz. Doların şubat ayındaki ortalama değeri şu ana kadar 30,45 lira oldu. Şubat ortalamasının 31 lira, Mart ortalamasının ise 32 lira olacağını varsayabiliriz. Bu durumda Temmuz 2023’te 100 olan dolar endeksi, Mart 2024’te yüzde 21 artışla 121’e çıkacak.
Şimdi dikkat edin; Geçen yılki seçimden önceki sekiz ayda dolardaki artış yaklaşık yüzde 8 iken, bu yılki seçimden önceki sekiz ayda artış yüzde 21 oldu.
-Son seçim öncesindeki yüzde 8’lik artışın üzerine iki ayda yüzde 34’lük bir artış yaşandı.
-Bu yılki seçim öncesindeki yüzde 21’lik artışın üzerine iki ayda yüzde 34’lük bir artış olacak mı? Gelmeyecek!
Mart ayında ortalama 32 lira olması beklenen doların birkaç ayda yüzde 34 artması durumunda nereye varacağını düşünün!
Bu arada döviz kurlarındaki artışa ilişkin varsayımlarda bulunurken enflasyonun da dikkate alınması gerektiği konusunda hiç şüphe yok; “Bu başka bir yazının konusu.”
(EKONOMİK HİZMET)
